Phương pháp ấy piano cho tập thể lớp và hai trẻ sử dụng chung một đàn cụ BeeMusic Group (USA)

 

Nghiên cứu phương pháp dạy piano theo tập thể 20 trẻ/ 1 lớp cho trẻ 5-7 tuổi : 

- Hai trẻ sử dụng chung một đàn 61 phím, loại đàn BEE có bàn phim phát sáng hai màu (tay trái/ tay phải). Mỗi trẻ tập 1 tay, sau đó đổi nhau tập tay kia.

- Trẻ chú ý khi tự học luôn luôn chú ý phải hoà âm với tiếng đàn của bạn bạn.

Xin phân tích ưu điểm và viết giới thiệu phương pháp 1 giáo viên dạy tập thể lớp học piano thích hợp cho trường tiểu học.

- Khi giáo viên hướng dẫn dạy đàn piano theo phương pháp cho tập thể lớp 30 học sinh cần chú ý : 

       * Một bản nhạc piano có thể dạy trong nhiều tiết học ( 5-7 tiết học) do đó mỗi tiết học chỉ chọn học đoạn nhạc vài trường canh - không cần học nhanh.

        * Bài học piano là nhạc hát tiểu học chuyển sang nhạc cho piano nên giảng viên sẽ cho trẻ hát và vổ tay theo tiết điệu trước, sau đó bắt đầu tập đàn - trẻ 5-10 tuổi hát được giai điệu thường học đàn để hơn. Học piano bằng ca khúc nhạc hát tiểu học Việt Nam như trên đây là sự kết hợp có mục đích giữa học hát nhạc chính khoá với học sử dụng piano ngoài khoá nhằm tăng năng lực thực hành âm nhạc cho học sinh.

        * Việc luân chuyển đổi tay giữa hai học sinh được sắp đặt cụ thể trong các bước luyện tập của giáo án một tiết học và giữ vai trò quan trọng của phương pháp dạy học - học sinh đã hiểu, đã thực hiện chuẩn mới đổi tay với bạn - giáo viên cần quan sát, đánh giá khá năng tiếp thu của học sinh mới cho bước sang luyện tập nội dung mới - có thể dung App BEE để học sinh diễn tấu xem đúng/sai bao nhiêu lỗi …

        * Chú ý luyện tập từng trường canh học sinh, chú trọng thao tác cá nhân phải đồng nhất với tập thể lớp …

Dưới đây là phân tích sâu, có cơ sở tâm lý – giáo dục học về phương pháp dạy piano tập thể cho lớp tiểu học (30 học sinh/lớp, độ tuổi 5–7 tuổi) như bạn mô tả. Nội dung gồm ba phần:

I. CƠ SỞ TÂM LÝ – GIÁO DỤC CỦA PHƯƠNG PHÁP

1. Đặc điểm phát triển tâm lý của học sinh 5–7 tuổi

• Giai đoạn “chơi mà học”: Trẻ học tốt nhất thông qua hoạt động mang tính trải nghiệm, tương tác, phối hợp vận động tay – mắt – tai. Việc học đàn kết hợp âm thanh – vận động – thị giác là tối ưu ở giai đoạn này.

• Khả năng tập trung còn giới hạn: Trẻ chỉ duy trì tập trung 10–15 phút cho một hoạt động. Vì vậy, việc chia nhỏ bản nhạc thành đoạn ngắn, học chậm rãi, lặp lại nhiều lần là hoàn toàn phù hợp với khả năng tiếp nhận của trẻ.

• Phát triển vận động tinh (fine motor skills): Ở độ tuổi này, trẻ đang hoàn thiện khả năng điều khiển các ngón tay. Việc chỉ luyện một tay mỗi lần, sau đó đổi tay, giúp trẻ tăng kiểm soát ngón, thay vì bị quá tải khi chơi cả hai tay cùng lúc.

2. Giáo dục âm nhạc theo hướng lấy học sinh làm trung tâm

Phương pháp:

• Tận dụng bài hát quen thuộc từ chương trình chính khoá (âm nhạc tiểu học) giúp trẻ cảm thấy gần gũi, dễ tiếp cận với piano.

• Tích hợp hát – gõ tiết tấu – đàn, tức là trẻ được trải nghiệm âm nhạc qua nhiều giác quan: nghe, hát, vỗ tay, chơi nhạc cụ => đa giác quan hỗ trợ trí nhớ âm nhạc (musical memory).

Cách này không chỉ học đàn mà còn rèn:

• Cảm thụ tiết tấu

• Nhận diện nốt nhạc

• Khả năng hợp tác nhóm (hòa âm với bạn, chờ đến lượt đổi tay, đánh theo lớp…)

3. Dạy học tương tác nhóm nhỏ (2 học sinh/1 đàn)

• Tăng cơ hội thực hành: Thay vì phải chờ 15 phút mới được thực hành một lần (khi chỉ có 1 đàn/4 em), mỗi học sinh thực hành liên tục theo nhịp: 1 tay chơi, 1 tay quan sát, rồi đổi.

• Phối hợp xã hội – kiểm soát bản thân: Học sinh phải lắng nghe tiếng đàn của bạn, tự điều chỉnh âm thanh của mình sao cho không làm rối giai điệu, hình thành thói quen nghe người khác và phối hợp– năng lực quan trọng trong học tập và cuộc sống.

• Thúc đẩy tự học có hướng dẫn: Khi một học sinh đang chơi, học sinh còn lại quan sát, so sánh và chuẩn bị cho lượt mình. Nếu kết hợp với ứng dụng như App BEE tự học piano, học sinh còn có thể nhận phản hồi tức thì (correct/incorrect) → tạo hứng thú và khả năng tự điều chỉnh.

II. ƯU ĐIỂM VÀ HIỆU QUẢ CỦA PHƯƠNG PHÁP

1. Giải pháp khả thi cho trường tiểu học dạy 2 buổi/ngày

• Trong điều kiện học hai buổi, học sinh có thể tiếp cận âm nhạc cả trong giờ chính khoá (học hát) và ngoài giờ (luyện đàn).

• Mỗi tiết luyện đàn không cần quá dài: 30–35 phút luyện đàn theo nhóm nhỏ, trong đó học sinh vừa chơi, vừa quan sát bạn, vừa ghi nhớ. Nhờ vậy, hiệu quả tiếp thu cao dù thời gian học mỗi ngày không dài.

2. Tối ưu hóa thiết bị và không gian

• 2 học sinh/1 đàn: Với đàn 61 phím (đủ chơi phần tay phải hoặc tay trái ở trình độ sơ cấp), mỗi nhóm vẫn đủ không gian thao tác.

• Bàn phím phát sáng 2 màu: Hỗ trợ trực quan tuyệt vời cho trẻ không biết đọc nốt nhạc – học sinh chỉ cần làm theo ánh sáng định hướng (tay trái/tay phải khác màu), tăng tốc độ nhận diện và ghi nhớ âm hình giai điệu.

• Không gian lớp học có thể tổ chức như phòng máy tính: Mỗi cặp ngồi cùng đàn, dùng tai nghe hoặc phát loa nhỏ => hạn chế tiếng ồn, tránh phân tâm.

3. Tăng năng lực thực hành âm nhạc

• Trẻ tiểu học thường thiếu cơ hội chơi nhạc cụ có phím nếu không học ngoài giờ. Phương pháp này phổ cập năng lực chơi đàn cơ bản cho toàn bộ lớp, không chỉ vài học sinh có điều kiện.

• Việc sử dụng bài hát chính khoá để học piano giúp kết nối giữa lý thuyết và thực hành, giữa giờ học và hoạt động trải nghiệm.

 • Học sinh biết đệm hát bằng tay trái, chơi giai điệu bằng tay phải sẽ dễ dàng tham gia vào các chương trình biểu diễn, sinh hoạt đội, hoạt động STEAM…

III. TRIỂN KHAI CHƯƠNG TRÌNH TRONG TRƯỜNG PHỔ THÔNG

STT	Nội dung Lý thuyết	Bài nhạc thực hành	Nhịp	Ghi chú chính
1	Làm quen với đàn piano	Đồ Rê Mi Fa Sol	2/4	Định vị phím, làm quen đàn
2	Khuông nhạc - Khóa Sol	Em Yêu Cây Xanh	2/4	Đọc nốt trên khuông nhạc
3	Trường độ nốt nhạc	Bé Khỏe Bé Ngoan	2/4	Phân biệt nốt đen, trắng, tròn, móc
4	Tempo & Metronome	Bàn Tay Cô Giáo	4/4	Giữ nhịp theo metronome
5	Nốt cao, thấp trên khóa Sol	Lượn Tròn Lượn Khéo	2/4	Nhận biết cao độ trên đàn
6	Khóa Fa	Đi Cắt Lúa	4/4	Làm quen đọc khóa Fa, tay trái
7	Dấu lặng	Em Đi Trồng Cây	2/4	Phân biệt nốt và dấu lặng
8	Ô nhịp & Số chỉ nhịp	Em Đi Chơi Thuyền	3/4	Hiểu nhịp 2/4, 3/4, 4/4 cơ bản
9	Dấu nối & Dấu luyến	Chơi Ngón Tay	2/4	Kỹ thuật nối âm và luyến mềm mại
10	Dấu chấm tăng trường độ	Cả Nhà Thương Nhau	2/4	Dấu chấm tăng nửa giá trị nốt
11	Dấu hóa thăng, giáng, bình	Lý Chiều Chiều	3/4	Sử dụng dấu hóa đúng bài nhạc
12	Liên ba (Triplet)	Chim Bay	6/8	Chơi nhóm 3 nốt trong 1 phách
13	Quãng 8	Lượn Tròn Lượn Khéo	2/4	Khoảng cách quãng tám trên đàn
14	Âm giai	Đồ Rê Mi Fa Sol	2/4	Âm giai Đô trưởng cơ bản
15	Âm giai có 1 dấu thăng	Bé Khỏe Bé Ngoan (G Major)	2/4	Âm giai Sol trưởng, dấu thăng F#
16	Âm giai có 1 dấu giáng	Lý Cái Mon	2/4	Âm giai Fa trưởng, dấu giáng Bb
17	Âm giai có 2 dấu thăng	Bạn Ơi Lắng Nghe	4/4	Âm giai Rê trưởng, F#, C#
18	Âm giai có 2 dấu giáng	Lý Cây Đã	2/4	Âm giai Si giáng trưởng
19	Âm giai có 3 dấu thăng	Quê Hương	4/4	Âm giai La trưởng
20	Âm giai có 3 dấu giáng	Lý Cây Bông	6/8	Âm giai Mi giáng trưởng
21	Quãng	Lượn Tròn Lượn Khéo	2/4	Phân biệt quãng 2, 3, 4, 5…
22	Hợp âm cơ bản	Tập Tầm Vông	2/4	Hợp âm C, G, Am đơn giản
23	Hợp âm phổ biến Đô trưởng & La thứ	Bé Khỏe Bé Ngoan	2/4	Hợp âm C, G, F, Am
24	Mẫu đệm tay trái 4/4	Bàn Tay Cô Giáo	4/4	Bass – Hợp âm – Hợp âm
25	Hợp âm Sol trưởng & Mi thứ	Bạn Ơi Lắng Nghe	4/4	Hợp âm G, D, Em, C
26	Mẫu đệm tay trái 2/4	Cả Nhà Thương Nhau	2/4	Mẫu đệm đơn giản tay trái
27	Hợp âm Fa trưởng & Rê thứ	Lý Chiều Chiều	3/4	Hợp âm F, C, Dm, Bb
28	Mẫu đệm tay trái 3/4	Đếm Sao (Valse)	3/4	Mẫu đệm Valse cơ bản
29	Hợp âm Rê trưởng & Si thứ	Trường Cháu Là Trường Mầm Non	3/4	Hợp âm D, A, Bm, G
30	Mẫu đệm tay trái 6/8	Lý Cây Bông (Bolero)	6/8	Đệm Bolero tay trái nâng cao
31	Hợp âm Si giáng trưởng & Sol thứ	Lý Cái Mon	2/4	Hợp âm Bb, F, Gm, Eb
32	Hợp âm La trưởng & Fa thăng thứ	Quê Hương	4/4	Hợp âm A, E, F#m, D
34	8va, 8vb (Dịch quãng 8)	Bé Khỏe Bé Ngoan	2/4	Đàn cao hoặc thấp hơn 1 quãng 8
35	Staccato (Nốt ngắt)	Chơi Ngón Tay	2/4	Âm thanh ngắt quãng, dứt khoát
36	Cường độ nhấn phím	Những Em Bé Ngoan	2/4	Phân biệt mạnh nhẹ khi đàn
37	Hợp âm bảy	Bạn Ơi Lắng Nghe	4/4	Hợp âm C7, G7, D7… nâng cao
38	Hợp âm đảo	Trường Cháu Là Trường Mầm Non	3/4	Đổi bass hợp âm tạo âm thanh phong phú
39	Đệm đàn piano cơ bản	Bé Khỏe Bé Ngoan	2/4	Tổng hợp kỹ năng đệm đơn giản
40	Rải hợp âm	Lý Cây Bông (Bolero nâng cao)	6/8	Rải hợp âm tay trái mềm mại
41	Mẫu đệm nhịp 4/4 nâng cao	Quê Hương (Slow Rock)	4/4	Biến tấu mẫu đệm phong phú hơn
42	Mẫu đệm nhịp 2/4 nâng cao	Cả Nhà Thương Nhau (Biến tấu)	2/4	Mẫu đệm đa dạng hơn 2/4
43	Mẫu đệm nhịp 3/4 nâng cao	Đếm Sao (Valse nâng cao)	3/4	Đệm Valse phong phú, mềm mại
44	Mẫu đệm nhịp 6/8 nâng cao	Lý Cây Bông (Bolero nâng cao)	6/8	Đệm Bolero nâng cao linh