Người lớn học piano bắt đầu như thế nào?

Không như trẻ em học piano, cách tiếp cận và học piano của người lớn có sự khác biệt. Đa số người lớn băn khoăn khi đến với piano vì nghĩ rằng mình cần phải học như một đứa trẻ và phải mất nhiều thời gian hay gặp khó khăn nhiều hơn khi học. Và thực tế về việc học piano của người lớn như thế nào, Bội Ngọc muốn chia sẻ kinh nghiệm của mình ở bài viết này.

Người lớn cần một phương pháp, cần học được cách thức để làm điều mình muốn. 

Một người lớn muốn học và chơi piano, cần xác định được điều mình muốn là gì? Mục đích chơi đàn để làm gì? Mục tiêu chơi đàn của mình là gì? (đệm hát piano, chơi solo piano các bài hát, hay  chơi nhạc cổ điển ...)

Đối với từng mục tiêu học đàn khác nhau, sẽ có những cách thức riêng để thực hiện, và sau đây là những gì cần thiết cho từng mục tiêu học đàn phổ biến nhất của người lớn mà Bội Ngọc thường gặp:

1. 1. Mục tiêu học đàn để chơi được một vài bài hát tủ mình yêu thích
   

Có 2 cách để chơi được một vài bài hát tủ mình yêu thích:

Một là cách chơi bắt chước theo video hướng dẫn (không có nhu cầu hiểu về nó) - cách này chỉ cần người học có trí nhớ tốt, nhưng chỉ áp dụng được với những bài nhạc ngắn. Chỉ cần làm theo video, lúc nào đánh tay trái, lúc nào đánh tay phải, đánh những phím gì, quan sát và bắt chước tay nào đánh trước tay nào đánh sau.

Hai là chơi đàn dựa theo bản nhạc soạn sẵn, những thứ cần chuẩn bị và cần học để đạt được mục tiêu này như sau:

• Kiến thức nhạc lý (có thể tự chuẩn bị về kiến thức nhạc lý thông qua sách vở về nhạc lý), mục tiêu của việc học nhạc lý cuối cùng vẫn là để hiểu được và đọc được một bản nhạc piano (tức là hiểu được: nốt nhạc này là nốt gì, đánh ở đâu trên đàn, những kí hiệu trên bản nhạc có ý nghĩa là gì và thể hiện nó như thế nào trên đàn).

• Luyện ngón - người lớn không cần học luyện ngón, mà cần học cách để luyện ngón. Thực chất đối với người lớn việc ngón tay di chuyển không được nhanh nhạy là điều bình thường, và chỉ cần kiên trì dành ra mỗi ngày 5-10 phút cho việc luyện ngón là được. Mục đích của luyện ngón là khởi động, làm nóng các khớp ngón tay để di chuyển linh hoạt hơn trên đàn, hoặc khi di chuyển thành thục ở 1 thế luyện ngón nào đó rồi, thì sau này gặp những bài hát có cách di chuyển ngón như vậy sẽ không phải bỡ ngỡ và có thể làm được nhanh hơn.

Nếu nói luyện ngón là quan trọng thì đúng, nhưng nó không phải là điều quan trọng nhất với một người lớn học đàn, vì luyện ngón hoàn toàn có thể tự luyện tập được qua thời gian. Điều quan trọng nhất với một người lớn học piano, là biết được kĩ năng và cách để chơi đàn một cách độc lập.

>> Bài viết liên quan: Cách luyện ngón để đặt được tốc độ đi nốt nhanh hơn 

• Đọc bản nhạc và chơi theo bản nhạc. Sau khi có được kiến thức về nhạc lý, làm quen được với việc di chuyển ngón tay trên đàn, thì một người đã bắt đầu có thể đọc bản nhạc và thể hiện bản nhạc trên đàn. Điều này chỉ có nằm ở việc luyện tập và dành thời gian tiếp xúc thường xuyên với đọc và thể hiện bản nhạc. Tuỳ vào thời gian dành cho luyện tập mà có người sẽ chơi được 1 bài hát trong vòng 2 tuần - 1 tháng hoặc lâu hơn (cũng như tuỳ vào độ khó của bải hát mình chọn).

1. 2. Mục tiêu học đàn để biết cách chơi piano solo được tất cả các bài hát mình yêu thích

* Đối với một người hoàn toàn chưa biết gì về nhạc lý, cần phải có thêm khoảng thời gian từ 1 tháng để học và luyện tập phản xạ đọc bản nhạc và di chuyển tay.

Đây là mục tiêu lớn cần chia ra thực hiện theo 2 giai đoạn như sau:

Giai đoạn 1 (6 tuần học phương pháp, 3 - 6 tháng tự luyện tập)

Ở giai đoạn này, người học sẽ cần tiếp cận được với các kiến thức:

1. • Đọc nốt nhạc tay phải
2. • Hợp âm (cấu tạo, thế bấm), quy luật đi nốt cho tay trái cho từng dòng nhạc/ chỉ số nhịp khác nhau
3. • Kĩ năng về Intro, Fill-in, Kết thúc bài hát solo một cách đơn giản

Đây là giai đoạn người lớn cần học phương pháp để biết cách kết hợp được 2 tay với nhau khi chơi đàn (chỉ cần đọc một bản nhạc 1 tay đơn giản, làm thế nào để biết tay trái sẽ chơi kiểu gì, và 2 tay sẽ kết hợp ra sao?)

Đây cũng là phương pháp mà Bội Ngọc đang thực hiện trong Khoá học trực tiếp piano solo và trong DVD/Khoá học trực tuyến Phương pháp piano solo của mình (sắp phát hành cuối tháng 8/2016). Mục tiêu của giai đoạn này là người học hiểu được phương pháp để chơi đàn 2 tay và tập chơi kết hợp 2 tay được các bài hát khi có bản nhạc một cách nhanh chóng và có phương pháp.

Giai đoạn 2:

Bắt đầu tìm hiểu về các kiến thức: đặt hợp âm (hoà âm), cảm âm nốt nhạc và hợp âm, các quy luật thế bấm cho tay trái, các kỹ thuật cho tay phải. Mục đích của giai đoạn 2 này là để cho người học có thể nghe và chơi được một bài hát một cách độc lập theo ý mình.

1. 3. Mục tiêu học đàn để tự đệm hát hoặc đệm đàn cho người khác hát
   

* Đối với một người hoàn toàn chưa biết gì về nhạc lý, cần phải có thêm khoảng thời gian từ 1 tháng đầu tiên để học về nhạc lý và tập thành thục với phản xạ di chuyển hợp âm cho 2 tay.

Đây là mục tiêu được chia ra thành 2 mức độ chơi:

Mức độ 1 (6 tuần học phương pháp, 1 - 3 tháng tự luyện tập) tự đệm hát/ đệm cho ngừời khác hát khi có hợp âm một bài hát (bản nhạc có hợp âm hoặc lời bài hát và hợp âm)

Đối với mức độ này, người học sẽ cần có những kiến thức chủ yếu như sau để có thể chơi được đệm hát piano:

1. • Hợp âm (cấu tạo hợp âm, thế bấm của hợp âm)
2. • Kiểu đệm, quy luật đệm (cho từng loại bài hát, dòng nhạc khác nhau)
3. • Kĩ năng về Intro, Gian tấu, Fill-in, Kết thúc bài hát một cách đơn giản
4.  
5. Đây cũng là phương pháp mà Bội Ngọc đang thực hiện trong Khoá học trực tiếp đệm hát piano và DVD Tự học piano đệm hát của mình. Ở mức độ chơi này, người học cần hiểu được phương pháp để khi nhìn hợp âm một bài hát (trên các website hợp âm có sẵn) hoặc một bản nhạc có hợp âm và kết hợp 2 tay để tự đệm hát được.

Mức độ 2: đệm cho người khác hát một cách ngẫu hứng, tự do không cần có sẵn hợp âm và tự cảm âm và ứng biến để chơi.

Ở mức độ chơi này, 2 điều người học cần nhất đó là: kĩ năng thành thục đệm hát ở nhiều tone khác nhau, dịch chuyển tone, cũng như có môi trường để luyện tập cảm âm và ứng biến và linh hoạt với việc người hát hát ở các giọng bài hát khác nhau.

Trên đây là những gì mà một người lớn có thể tự tìm hiểu để bắt đầu với việc học và chơi piano theo từng mục tiêu của mình. Nếu bạn/anh/chị có những mục tiêu nào khác ngoài những mục tiêu trên, có thể bình luận ở bên dưới để Bội Ngọc có thể bổ sung thêm hướng đi và các kiến thức cần chuẩn bị dành cho bạn/anh/chị.

Bội Ngọc