tháng 11 01, 2025
Muốn gọi thay đổi cách gọi các hợp âm trong âm nhạc như C, Am …bằng bậc và số đếm để dạy cho người chưa từng hoc âm nhạc biết cách sử dụng piano để đệm hát cho dễ hiểu, nhanh có kết quả. Chúng tôi xây dựng giáo trình học đệm hát ca khúc bằng piano theo cách này.
Câu hỏi của anh rất hay — và đây chính là vấn đề cốt lõi khi dạy người mới bắt đầu (đặc biệt là giáo viên mầm non, người không có nền nhạc lý) học đệm hát bằng piano một cách nhanh và thực tế.
Ta cùng phân tích và thiết kế hướng đi rõ ràng:
🎯 1. Ý tưởng “đổi cách gọi hợp âm bằng bậc và số đếm”
Thay vì dạy C, Dm, G7, Am… (rất trừu tượng với người chưa biết nốt nhạc), ta quy đổi chúng sang sốdựa trên bậc trong âm giai:
Bậc | Tên theo nhạc lý | Ví dụ trong giọng Đô trưởng (C major) |
I | Chủ âm | C |
ii | Thứ hai | Dm |
iii | Thứ ba | Em |
IV | Thứ tư | F |
V | Thứ năm | G hoặc G7 |
vi | Thứ sáu | Am |
vii° | Thứ bảy giảm | Bdim |
👉 Ký hiệu bằng số đếm:
I – IV – V – vi (1 – 4 – 5 – 6)
=> dễ học hơn rất nhiều vì người học chỉ cần nhớ mẫu quan hệ giữa các hợp âm, không cần thuộc từng hợp âm riêng biệt.
✅ 2. Khả thi — và rất hiệu quả nếu thiết kế đúng phương pháp
Phương pháp này được gọi là “Nashville Number System” (Mỹ) hoặc hệ thống số La Mã di độngtrong giáo dục âm nhạc hiện đại.
Nó cực kỳ phù hợp để:
• Dạy người chưa biết nhạc lý,
• Học đệm hát nhanh,
• Và ứng dụng linh hoạt khi đổi giọng bài hát.
🎹 3. Gợi ý xây dựng giáo trình “Học đệm hát bằng số đếm” cho người mới bắt đầu
Giai đoạn 1: Làm quen âm giai và số bậc
• Giải thích giọng Đô trưởng là “giọng số 0” — không có dấu hóa.
• Dạy học viên tìm nốt C – D – E – F – G – A – B.
• Gán số cho từng nốt
C(1), D(2), E(3), F(4), G(5), A(6), B(7).
Hoạt động:
• Cho học viên bấm 1–3–5 (C–E–G) = hợp âm I.
• Bấm 6–1–3 (A–C–E) = hợp âm vi
→ Học viên tự tạo được hợp âm bằng số, không cần thuộc tên.
Giai đoạn 2: Mẫu đệm hát 3 hợp âm cơ bản
Tập các chuỗi số thông dụng nhất:
Mẫu | Dạng số | Giọng C ví dụ | Ứng dụng bài hát |
1 – 4 – 5 | C – F – G | “Bé khỏe bé ngoan”, “Ai làm ra mưa vàng” | |
1 – 6 – 4 – 5 | C – Am – F – G | “Cả nhà thương nhau” | |
1 – 5 – 6 – 4 | C – G – Am – F | “Chúc mừng sinh nhật” | |
1 – 2 – 5 – 1 | C – Dm – G – C | “Cháu đi mẫu giáo” |
👉 Khi chuyển giọng, người học chỉ cần giữ mẫu số, đàn sẽ tự đổi đúng theo giọng mới.
Ví dụ:
• Nếu chuyển giọng D → 1 (D), 4 (G), 5 (A).
• Rất dễ hiểu, không cần nhớ lại toàn bộ hợp âm.
Giai đoạn 3: Dạy mẫu đệm tay trái theo tiết điệu
Ghép với các tiết điệu đơn giản:
Tiết điệu | Mẫu tay trái gợi ý | Ví dụ |
Slow 4/4 | 1–5–8–5 | C–G–C’–G |
Boston (3/4) | 1–5–3–5 | C–G–E–G |
Valse | 1–3–5 (1 lần/nhịp) | C–E–G |
Rumba | 1–5–6–5 | C–G–A–G |
👉 Dạy học viên vừa hát vừa đệm theo chuỗi số: “1… 4… 5…” thay vì “C… F… G…”
Giai đoạn 4: Ứng dụng bài hát
Mỗi bài hát nên có:
• Dòng lời hát.
• Chuỗi số hợp âm: (1–4–5–1…)
• Hướng dẫn tay trái (pattern).
• Video phím sáng trên App BEE hiển thị cả số đếm trên màn hình.
4. Mẫu một bài trong giáo trình (ví dụ: Cả nhà thương nhau)
Lời bài hát:
Ba thương con vì con giống mẹ…
Chuỗi số hợp âm:
1 – 6 – 4 – 5 – 1
Giọng C:
C – Am – F – G – C
Tay trái (Slow 4/4):
1–5–8–5 (mỗi hợp âm một ô nhịp)
Cách học:
• Bước 1: Nhẩm hát theo lời.
• Bước 2: Đọc số đệm: “1–6–4–5–1”.
• Bước 3: Đàn theo mẫu phím sáng trên App BEE.
📘 5. Cấu trúc đề xuất cho giáo trình “Đệm hát bằng số” (cho giáo viên mầm non):
Mô-đun | Nội dung | Kết quả |
M1 | Hiểu 7 bậc trong âm giai và cách gán số | Đọc – đàn theo số |
M2 | 4 chuỗi số cơ bản đệm 100 bài thiếu nhi | Đệm được 10 bài mẫu |
M3 | Tay trái 5 tiết điệu cơ bản (slow, boston, rumba, fox, cha-cha) | Đệm linh hoạt |
M4 | Ứng dụng trong ca khúc mầm non | Dạy lại trẻ hát – đàn |
M5 | Tự chuyển giọng bằng số | Có thể đệm bất kỳ bài nào theo giọng phù hợp |
🚀 6. Tích hợp vào App BEE TỰ HỌC PIANO
Anh hoàn toàn có thể
• Cho hiển thị phím sáng và số đếm trên màn hình (1, 4, 5, 6)
• Cho phép người học chọn giọng → app tự đổi số sang hợp âm tương ứng.
• Thêm phần luyện “nghe – đoán số hợp âm” (Ear training theo bậc I–IV–V–vi).
🏁 Kết luận
Phương pháp “đệm hát bằng số bậc”:
✅ Hoàn toàn khả thi,
✅ Được quốc tế áp dụng (Nashville System),
✅ Rất hiệu quả cho người mới, đặc biệt giáo viên mầm non,
✅ Và tích hợp hoàn hảo với đàn phím sáng BEE và App BEE.
