Biên soạn giáo án tổ chức trẻ mầm non cảm thụ âm nhạc thông qua trực tiếp tham gia hoạt động âm nhạc( tiếp theo).

 

 Các nhà nghiên vụ giáo dục đều cho rằng: Phương pháp giáo dục âm nhạc của Montessori không chỉ kế thừa, mà còn vận dụng các quan điểm và phương pháp của những nhà giáo dục âm nhạc nổi tiếng như Zoltán Kodály, Émile-Jacques Dalcroze, Carl Orff, Edwin Gordon, Shinichi Suzuki và Reggio Emilia. Những phương pháp này đều có những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cách tiếp cận giáo dục âm nhạc hiện đại, đặc biệt trong môi trường giáo dục mầm non. Dưới đây là sự minh họa cụ thể cho mối liên hệ này:

1. Zoltán Kodály:

• Quan điểm: Kodály nhấn mạnh việc dạy âm nhạc phải bắt đầu từ những giai điệu dễ hiểu và gần gũi với trẻ em, thông qua việc hát và học bằng các bài hát dân gian, phương pháp này phát triển sự cảm thụ âm nhạc tự nhiên.

• Liên hệ với Montessori: Montessori cũng coi trọng việc học tự nhiên thông qua trải nghiệm và cảm thụ. Cả hai phương pháp đều khuyến khích việc học âm nhạc từ các bài hát đơn giản và dân gian, tạo cơ hội để trẻ tự do khám phá và kết nối với âm nhạc.

2. Émile-Jacques Dalcroze:

• Quan điểm: Dalcroze phát triển phương pháp “eurhythmics,” kết hợp âm nhạc với chuyển động cơ thể để giúp học sinh hiểu được nhịp điệu và cảm nhận âm nhạc qua cơ thể.

• Liên hệ với Montessori: Montessori cũng coi trọng việc học thông qua cảm giác và hành động, khuyến khích trẻ vận động, tạo ra môi trường học tập qua các hoạt động thể chất. Việc trẻ vận động theo nhịp điệu âm nhạc trong phương pháp Dalcroze tương đồng với việc trẻ học qua vận động trong môi trường Montessori.

3. Carl Orff (Orff Schulwerk):

• Quan điểm: Orff phát triển một phương pháp học âm nhạc dựa trên việc trẻ sử dụng các nhạc cụ đơn giản, đặc biệt là các nhạc cụ bộ gõ, để khám phá âm nhạc và phát triển kỹ năng âm nhạc.

• Liên hệ với Montessori: Phương pháp Montessori cũng chú trọng việc trẻ sử dụng các công cụ học tập (như các nhạc cụ) để tự khám phá và học hỏi. Việc sử dụng nhạc cụ trong Orff Schulwerk rất gần với việc Montessori khuyến khích trẻ học qua các hoạt động thực hành.

4. Edwin Gordon:

• Quan điểm: Gordon phát triển lý thuyết về khả năng âm nhạc (audiation), nhấn mạnh sự phát triển khả năng nghe và tưởng tượng âm nhạc trước khi thực sự thể hiện nó.

• Liên hệ với Montessori: Montessori cũng tập trung vào sự phát triển của các giác quan, đặc biệt là thính giác, và khuyến khích trẻ học qua việc cảm nhận âm thanh, tạo cơ hội cho trẻ phát triển khả năng âm nhạc tự nhiên mà không cần áp lực.

5. Shinichi Suzuki:

• Quan điểm: Phương pháp Suzuki tập trung vào việc dạy trẻ âm nhạc qua việc nghe và bắt chước, giống như cách mà trẻ học nói.

• Liên hệ với Montessori: Montessori cũng tin tưởng vào phương pháp học qua bắt chước, nơi trẻ học từ môi trường xung quanh và người lớn. Việc học âm nhạc của Suzuki thông qua bắt chước giai điệu cũng tương tự như cách Montessori khuyến khích trẻ học tập qua trải nghiệm.

6. Reggio Emilia:

• Quan điểm: Reggio Emilia tập trung vào việc phát triển khả năng sáng tạo và thể hiện bản thân của trẻ qua nhiều hình thức, bao gồm âm nhạc, nghệ thuật và ngôn ngữ.

• Liên hệ với Montessori: Cả hai phương pháp đều coi trọng việc học tập chủ động của trẻ, đặc biệt là trong việc khuyến khích sáng tạo. Montessori và Reggio Emilia đều tạo ra môi trường học tập tự do, nơi trẻ có thể tự do thể hiện ý tưởng và cảm xúc qua âm nhạc và các hình thức nghệ thuật khác.

Kết luận:

Cả Montessori và các phương pháp âm nhạc như Kodály, Dalcroze, Orff, Gordon, Suzuki, và Reggio Emilia đều dựa trên những nguyên lý tương tự: học qua trải nghiệm tự nhiên, sự phát triển cảm thụ âm nhạc thông qua cơ thể, và tạo cơ hội cho trẻ khám phá âm nhạc theo cách riêng của mình. Montessori vận dụng những yếu tố này để xây dựng một môi trường học tập âm nhạc thân thiện và hiệu quả cho trẻ em, thúc đẩy sự sáng tạo và khả năng tự học.

Dưới đây là phiên bản giáo án cho các bài dân ca Việt Nam. chúng tôi giữ nguyên lời bài hát và hợp âm chuẩn , đồng thời thêm ký hiệu mũi tên (lên, xuống) và dấu X để hỗ trợ giáo viên mầm non luyện tập nhạc cụ gõ và nhạc cụ giai điệu dễ dàng hơn:

1. Lý cây bông

Điệu: Slow Rock

Lời bài hát và hợp âm

Bông [Am] xanh bông [C] trắng rồi lại vàng [G] bông, ơi bạn [Am] ơi

Bông lê cho bằng bông [Em] lựu ơi bạn [Am] ơi

Là [C] a í a đố [Am] nàng, [C] bông rồi lại mấy [G] bông

Là [C] a í a đố [Am] nàng, [C] bông rồi lại mấy [Dm] bông

Hoạt động 4 nhóm:

1. Nhóm 1 (Hát): Trẻ hát bài với nhịp Slow Rock chậm rãi, chú ý luyến láy ở cụm “a í a đố nàng”.

2. Nhóm 2 (Vận động): Tay phải trẻ vỗ nhịp 2/4 theo hướng xuống – xuống (↓ ↓) ở mỗi phách nhấn.

3. Nhóm 3 (Nhạc cụ gõ):

• Thanh phách: Gõ vào từng chữ “bông xanh”, “bông trắng” và “vàng bông” (X X X).

• Tambourine: Gõ đều đặn nhịp 2/4 (↓ ↓).

4. Nhóm 4 (Nhạc cụ giai điệu):

• Piano/Organ: Chơi hợp âm Am - C - G - Em theo nhịp 2/4, mũi tên chỉ hướng:

• Am (↓ X ↓)

• C (↓ X ↓)

• G (↓ X ↓)

• Em (↓ X ↓)

• Metallophone: Chơi giai điệu chính (theo từng cụm từ) “Bông xanh bông trắng rồi lại vàng bông”.

2. Vui bước trên đường xa

Điệu: Rumba

Lời bài hát và hợp âm

Đường [D] dài đường dài không ngại bước [G] chân

[Dm] Ta hát [A] vang tưng bừng rộn [D] ràng đi trong mùa xuân

Vui hát [Am] vang đường xa thấy [D] gần

Muôn người chung một lòng quyết [G] tâm

Vai kề [D] vai nhịp nhàng bước [G] chân

Hoạt động 4 nhóm:

1. Nhóm 1 (Hát): Trẻ hát lời bài, giữ tiết tấu đều và rõ ràng trong điệu Rumba.

2. Nhóm 2 (Vận động):

• Tay trái-vai phải di chuyển theo hướng ↓-↑, luân phiên theo nhịp 1-2-3-4.

3. Nhóm 3 (Nhạc cụ gõ):

• Trống con: Gõ nhấn nhịp vào phách mạnh (1 và 3) (X - X - X - X).

• Bell: Gõ nhẹ vào phách 2 và 4 (- X - X).

4. Nhóm 4 (Nhạc cụ giai điệu):

• Piano/Organ: Chơi hợp âm D - G - A - Am theo thứ tự:

• D (↓ ↑ ↓ ↑)

• G (↓ ↑ ↓ ↑)

• A (↓ ↑ ↓ ↑)

• Am (↓ ↑ ↓ ↑)

• Xylophone: Chơi đoạn nhạc “Ta hát vang tưng bừng rộn ràng”.

3. Quê hương tươi đẹp

Điệu: Cha cha

Lời bài hát và hợp âm

[F] Quê hương em biết [Dm] bao tươi đẹp

[Gm] Đồng lúa xanh, núi [C] rừng ngàn cây

[F] Khi mùa xuân thắm [Dm] tươi đang trở [C] về

Ngàn lời ca vui [Gm] mừng chào đón

[Dm] Thiết tha tình quê [F] hương

Hoạt động 4 nhóm:

1. Nhóm 1 (Hát): Trẻ hát bài với nhịp nhanh, nhấn mạnh các từ “quê hương”, “tươi đẹp”.

2. Nhóm 2 (Vận động):

• Trẻ bước chân theo nhịp Cha cha (1-2-3) và di chuyển tay lên xuống theo hướng ↓ ↑ ↓.

3. Nhóm 3 (Nhạc cụ gõ):

• Thanh phách: Gõ nhấn nhịp 1-2-3 (X X X).

• Tambourine: Lắc nhẹ theo phách mạnh (phách 1).

4. Nhóm 4 (Nhạc cụ giai điệu):

• Piano/Organ: Chơi hợp âm F - Dm - Gm - C:

• F (↓ X ↓ ↑)

• Dm (↓ X ↓ ↑)

• Gm (↓ X ↓ ↑)

• C (↓ X ↓ ↑)

• Metallophone: Chơi giai điệu chính ở câu “Quê hương em biết bao tươi đẹp”.

4. Xòe hoa

Điệu: Bolero

Lời bài hát và hợp âm

Bùng [F] boong bính [C] boong

Ngân nga [Dm] tiếng cồng vang [Bb] vang

Nghe tiếng [C] chiêng reo vui rộn [F] ràng

Theo tiếng [Dm] khèn tiếng sáo vang [Bb] lừng 

Tay nắm [C] tay ta cùng xòe [F] hoa

Hoạt động 4 nhóm:

1. Nhóm 1 (Hát): Hát lời bài chậm rãi, rõ ràng, cảm nhận giai điệu uyển chuyển của Bolero.

2. Nhóm 2 (Vận động):

• Trẻ nắm tay nhau, bước chân nhẹ nhàng theo nhịp Bolero, tay làm động tác xòe hoa.

3. Nhóm 3 (Nhạc cụ gõ):

• Trống con: Gõ đều nhịp chậm X - X - X - X.

• Bell: Nhấn nhẹ vào từ “vang vang”.

4. Nhóm 4 (Nhạc cụ giai điệu):

• Piano/Organ: Chơi hợp âm F - C - Dm - Bb:

• F (↓ ↓ ↑ ↓)

• C (↓ ↓ ↑ ↓)

• Dm (↓ ↓ ↑ ↓)

• Bb (↓ ↓ ↑ ↓)

• Metallophone: Chơi giai điệu “Bùng boong bính boong”.

5. Đếm sao

Điệu: Valse

Lời bài hát và hợp âm

Một ông sao [D] sáng, hai [A] ông sáng [D] sao

Ba ông sao sáng, sáng [F#m] chiếu muôn ánh [Bm] vàng [G]

Bốn ông sáng sao, kìa [D] năm ông sáng sao 

Kìa sáu ông sáng [Em] sao, [A] trên trời [D] cao

Hoạt động 4 nhóm:

1. Nhóm 1 (Hát): Hát giai điệu nhẹ nhàng, giữ đúng nhịp 3/4 của Valse.

2. Nhóm 2 (Vận động): Trẻ đưa tay lên đếm sao, bước chân nhẹ nhàng theo nhịp ↓ ↑ ↓.

3. Nhóm 3 (Nhạc cụ gõ):

• Bell: Gõ nhẹ phách 1 và phách 3 (X - X -).

4. Nhóm 4 (Nhạc cụ giai điệu):

• Piano/Organ: Chơi hợp âm D - A - F#m - Bm:

• D (↓ ↓ ↑)

• A (↓ ↓ ↑)

• F#m (↓ ↓ ↑)

• Bm (↓ ↓ ↑)

• Xylophone: Chơi giai điệu “Một ông sao sáng”.