Bài tập thực hành âm nhạc theo phương pháp của SUZUKI

 

Phương pháp Suzuki, hay còn gọi là Phương pháp giáo dục âm nhạc qua ngôn ngữ mẹ đẻ, được phát triển bởi Shinichi Suzuki, tập trung vào việc dạy âm nhạc cho trẻ từ khi còn rất nhỏ. Suzuki nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghe, lặp lại, và thực hành liên tục trong một môi trường giáo dục tích cực và hỗ trợ.

Dưới đây là các bài tập cụ thể áp dụng tư tưởng giáo dục của Suzuki cho trẻ mầm non tại Việt Nam:

I. Phát triển khả năng nghe (Listening Skills)

1. Lắng nghe bài hát mẫu

• Mục tiêu: Trẻ làm quen và cảm nhận âm nhạc tự nhiên như học ngôn ngữ mẹ đẻ.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên chọn bài hát thiếu nhi quen thuộc, như “Cả nhà thương nhau” hoặc “Con cò bé bé”.

• Trẻ lắng nghe bài hát qua loa hoặc giáo viên hát một cách vui tươi.

• Không cần yêu cầu trẻ hát lại ngay mà để trẻ thẩm thấu âm nhạc tự nhiên.

Phát triển thêm:

• Chơi giai điệu trên piano/organ với tốc độ chậm để trẻ nghe rõ từng nốt nhạc.

2. Nhận diện âm thanh

• Mục tiêu: Giúp trẻ phân biệt cao độ và âm sắc khác nhau.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên chơi hai nốt nhạc có cao độ khác nhau (ví dụ: Đô - Mi) và hỏi trẻ:

• “Nốt nào cao hơn?”

• Lặp lại với nhiều cặp nốt khác nhau.

Phát triển thêm:

• Thay đổi nhạc cụ (piano, xylophone) để trẻ cảm nhận âm sắc phong phú.

II. Học qua bắt chước (Imitation)

3. Lặp lại giai điệu ngắn

• Mục tiêu: Rèn luyện trí nhớ âm nhạc và khả năng bắt chước.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên hát hoặc chơi một câu nhạc ngắn (2-4 nốt) trên piano, ví dụ:

• Đô - Rê - Mi - Đô.

• Trẻ lặp lại bằng cách hát hoặc dùng ngón tay bấm trên đàn phím (nếu có).

Phát triển thêm:

• Tăng dần độ dài của câu nhạc hoặc thay đổi cao độ.

4. Lặp lại tiết tấu

• Mục tiêu: Cảm nhận nhịp điệu và tiết tấu chính xác.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên gõ một tiết tấu đơn giản bằng tay hoặc tambourine (ví dụ: ta-ta-ti-ti-ta).

• Trẻ gõ lại bằng cách vỗ tay hoặc gõ lên bàn.

Phát triển thêm:

• Thay đổi tiết tấu và yêu cầu trẻ tạo tiết tấu mới.

III. Kết hợp nghe và vận động (Hearing and Movement)

5. Di chuyển theo nhịp điệu

• Mục tiêu: Phối hợp giữa cảm thụ âm nhạc và vận động.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên chơi nhạc có nhịp điệu rõ ràng (vd: bài “Kìa con bướm vàng”).

• Trẻ bước đi, nhảy, hoặc chạy nhẹ theo nhịp nhạc.

Phát triển thêm:

• Kết hợp đạo cụ: khăn lụa, bóng bay, hoặc vòng tròn để trẻ cầm khi di chuyển.

6. Trò chơi “Lắng nghe và phản ứng”

• Mục tiêu: Trẻ nhận biết nhịp điệu qua phản ứng nhanh.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên chơi một đoạn nhạc chậm – trẻ bước chậm.

• Khi nhạc chuyển nhanh – trẻ chạy nhẹ.

Phát triển thêm:

• Thêm tín hiệu dừng bằng âm thanh (vd: tiếng tambourine) để trẻ dừng lại ngay lập tức.

IV. Thực hành nhạc cụ (Instrument Practice)

7. Làm quen với đàn phím (piano/organ)

• Mục tiêu: Giúp trẻ khám phá và yêu thích nhạc cụ.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên hướng dẫn trẻ nhận diện các nốt trên bàn phím, bắt đầu từ Đô trung tâm (Middle C).

• Trẻ chơi các nốt Đô - Rê - Mi bằng 3 ngón tay đầu tiên (ngón cái, trỏ, giữa).

Phát triển thêm:

• Kết hợp chơi giai điệu ngắn theo mẫu giáo viên hướng dẫn.

8. Học bài hát đơn giản với phím sáng

• Mục tiêu: Trẻ thực hành bài hát đơn giản qua thị giác và thính giác.

• Cách thực hiện:

• Sử dụng đàn phím có tính năng phím sáng (ví dụ: BEE KL-4.0).

• Trẻ tập chơi bài hát như “Cháu yêu bà” với sự hướng dẫn của giáo viên.

Phát triển thêm:

• Kết hợp giáo viên hát để trẻ vừa chơi vừa hát theo.

V. Học qua môi trường tích cực (Positive Environment)

9. Trò chơi “Nhạc trưởng nhí”

• Mục tiêu: Tạo sự tự tin và khuyến khích sáng tạo.

• Cách thực hiện:

• Một trẻ đóng vai nhạc trưởng, chỉ huy cả lớp hát hoặc gõ nhạc cụ theo nhịp.

• Giáo viên hỗ trợ và khuyến khích trẻ tạo ra các nhịp điệu hoặc cách hát mới.

10. Học qua gia đình và cộng đồng

• Mục tiêu: Tăng cường sự hỗ trợ từ phụ huynh trong việc học nhạc.

• Cách thực hiện:

• Gửi bài hát hoặc bản nhạc ngắn về nhà để trẻ luyện tập cùng cha mẹ.

• Đề nghị phụ huynh cùng hát hoặc gõ nhịp với trẻ.

Phát triển thêm:

• Tổ chức buổi biểu diễn nhỏ, nơi trẻ thể hiện bài nhạc đã học trước bạn bè và phụ huynh.

VI. Tăng dần độ khó và sự sáng tạo

11. Sáng tạo giai điệu mới

• Mục tiêu: Giúp trẻ sáng tạo và phát triển kỹ năng chơi nhạc.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên chơi một câu nhạc ngắn và yêu cầu trẻ sáng tạo một câu nhạc tương tự.

• Ví dụ: Nếu giáo viên chơi Đô - Mi - Rê, trẻ có thể đáp lại bằng Rê - Fa - Mi.

VII. Thực hành kiên trì (Repetition with Encouragement)

• Phương pháp: Trẻ được khuyến khích luyện tập lặp đi lặp lại các bài hát hoặc giai điệu trong môi trường tích cực.

• Giáo viên luôn động viên trẻ bằng lời khen và chỉ dẫn nhẹ nhàng.

Tổng kết

Phương pháp Suzuki mang lại cho trẻ cơ hội tiếp xúc âm nhạc một cách tự nhiên, vui tươi và không áp lực. Các bài tập trên vừa dễ hiểu, vừa phù hợp với văn hóa và sở thích của trẻ mầm non Việt Nam.

ĐỌC THÊM

Phương pháp Suzuki kết hợp với đàn phím phát sáng hai màu BEE KL-4.0 có thể tạo ra một môi trường học piano thú vị và dễ tiếp cận cho trẻ mầm non. Đặc biệt, việc sử dụng phím phát sáng giúp trẻ học thông qua thị giác, thính giác và vận động mà không cần phải đọc nốt nhạc phức tạp. Dưới đây là các bài tập thiết kế phù hợp theo triết lý Suzuki, đồng thời tận dụng tối đa tính năng của đàn BEE KL-4.0:

I. Làm quen với đàn phím phát sáng

1. Nhận diện phím đàn

• Mục tiêu: Giúp trẻ làm quen với các phím đàn và cao độ.

• Cách thực hiện:

• Hướng dẫn trẻ nhận diện nốt Đô (C) trên bàn phím bằng cách nhấn vào nốt để phím sáng.

• Chơi từng nốt liên tiếp: Đô - Rê - Mi - Pha - Sol, theo màu sáng của phím.

• Trẻ nhấn theo phím sáng và đọc tên nốt.

Phát triển thêm:

• Giáo viên hát theo các nốt: “Đô, Rê, Mi, Pha, Sol” để trẻ nghe và nhấn đồng thời.

2. Chơi trò chơi “Tìm phím sáng”

• Mục tiêu: Tăng khả năng nhận biết phím đàn một cách nhanh nhạy.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên hoặc ứng dụng BEE KL-4.0 phát sáng ngẫu nhiên một nốt nhạc.

• Yêu cầu trẻ tìm và nhấn vào phím sáng đúng.

• Lặp lại với các nốt khác và tăng dần tốc độ.

Phát triển thêm:

• Chơi theo nhóm: trẻ nào tìm phím đúng nhanh nhất sẽ được điểm thưởng.

II. Nghe và lặp lại (Listening and Imitation)

3. Lặp lại giai điệu ngắn qua phím sáng

• Mục tiêu: Phát triển trí nhớ âm nhạc và kỹ năng bắt chước.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên hoặc ứng dụng chơi một giai điệu ngắn (ví dụ: Đô - Rê - Mi - Đô).

• Phím tương ứng trên đàn phát sáng.

• Trẻ lặp lại giai điệu bằng cách nhấn theo phím sáng.

Phát triển thêm:

• Tăng độ dài giai điệu hoặc chơi các bài hát quen thuộc như “Cháu yêu bà”.

4. Lắng nghe và tìm nốt nhạc

• Mục tiêu: Trẻ học phân biệt cao độ bằng cách nghe.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên chơi một nốt nhạc và hỏi: “Nốt này là gì?”

• Trẻ tìm và nhấn đúng phím sáng tương ứng.

Phát triển thêm:

• Thay đổi nhạc cụ âm thanh (piano, xylophone) để trẻ phân biệt âm sắc.

III. Học qua bài hát đơn giản

5. Học bài hát thiếu nhi qua phím sáng

• Mục tiêu: Trẻ học chơi bài hát quen thuộc trên đàn bằng cách bắt chước.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên hoặc ứng dụng phát sáng các phím theo giai điệu bài hát (vd: “Cả nhà thương nhau”).

• Trẻ nhấn theo phím sáng để chơi bài hát.

Phát triển thêm:

• Kết hợp giáo viên hát cùng trẻ khi đàn, giúp tăng sự kết nối giữa âm thanh và lời.

6. Chơi phần đệm bài hát

• Mục tiêu: Trẻ học cách đệm nhạc đơn giản với tay trái.

• Cách thực hiện:

• Dạy trẻ nhấn các nốt đệm cơ bản (vd: Đô - Fa - Sol) theo tiết điệu chậm.

• Sử dụng phím sáng để trẻ học đúng thứ tự.

Phát triển thêm:

• Kết hợp bài hát như “Cháu đi mẫu giáo”, trong đó trẻ đàn tay trái còn giáo viên hát.

IV. Phối hợp vận động với đàn

7. Vỗ tay theo nhịp trước khi chơi

• Mục tiêu: Giúp trẻ cảm nhận tiết tấu trước khi thực hành trên đàn.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên vỗ tay theo tiết tấu bài hát (vd: “ta-ta-ti-ti-ta”).

• Trẻ vỗ tay lặp lại, sau đó nhấn phím sáng trên đàn theo đúng tiết tấu.

8. Chơi đàn kết hợp động tác

• Mục tiêu: Phối hợp giữa chơi đàn và vận động cơ thể.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên hướng dẫn trẻ chơi các nốt đơn giản (vd: Đô - Mi - Sol) trong khi nhún chân hoặc lắc tay theo nhịp.

Phát triển thêm:

• Kết hợp thêm nhạc cụ gõ (tambourine, phách) để trẻ tự do sáng tạo.

V. Sáng tạo âm nhạc (Musical Creativity)

9. Sáng tạo giai điệu mới qua phím sáng

• Mục tiêu: Khuyến khích trẻ tạo giai điệu riêng.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên hướng dẫn trẻ nhấn các phím sáng ngẫu nhiên để tạo giai điệu.

• Hỏi trẻ: “Con nghĩ đây là bài hát gì?” để khuyến khích sáng tạo.

10. Sáng tác lời mới cho bài hát

• Mục tiêu: Kết hợp ngôn ngữ và âm nhạc.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên chơi giai điệu bài hát thiếu nhi (vd: “Kìa con bướm vàng”) trên đàn.

• Trẻ sáng tác lời mới phù hợp và hát theo.

VI. Kỹ năng cơ bản với tay trái và tay phải

11. Chơi song hành hai tay

• Mục tiêu: Phối hợp tay trái và tay phải trên đàn.

• Cách thực hiện:

• Giáo viên dạy trẻ chơi nốt Đô bằng tay trái và nốt Sol bằng tay phải, theo phím sáng.

• Kết hợp tay trái chơi nốt đệm (vd: Đô) và tay phải chơi giai điệu đơn giản.

12. Đệm hợp âm đơn giản

• Mục tiêu: Trẻ học chơi hợp âm cơ bản bằng tay trái.

• Cách thực hiện:

• Sử dụng phím sáng, dạy trẻ bấm hợp âm Đô trưởng (C) và Sol trưởng (G) bằng tay trái.

• Giáo viên hoặc ứng dụng chơi giai điệu trong khi trẻ đệm.

VII. Cách khích lệ trẻ theo triết lý Suzuki

• Khen ngợi tiến bộ nhỏ nhất của trẻ, dù chỉ là nhấn đúng một phím.

• Lặp lại bài học một cách tự nhiên, như cách trẻ học nói tiếng mẹ đẻ.

• Khuyến khích phụ huynh tham gia học cùng trẻ để tạo môi trường tích cực.

Lưu ý khi sử dụng đàn BEE KL-4.0

• Chức năng phím phát sáng hai màu có thể phân biệt tay trái (màu 1) và tay phải (màu 2), giúp trẻ dễ nhận biết.

• Kết nối với ứng dụng BEE TỰ HỌC PIANO để trẻ tự học tại nhà với các bài hát thiếu nhi tích hợp.

• Ứng dụng cho phép tải file MIDI, hỗ trợ việc cá nhân hóa bài học cho từng trẻ.

Các bài tập trên kết hợp phương pháp Suzuki với đàn BEE KL-4.0 sẽ giúp trẻ mầm non Việt Nam học piano một cách tự nhiên, vui tươi và hiệu quả.