Giáo dục thông minh”: góc nhìn từ công nghệ giáo dục

 

“Giáo dục thông minh”: góc nhìn từ công nghệ giáo dục

Sự tiến bộ của Internet và trí tuệ nhân tạo đã mở ra một xã hội học tập suốt đời, học bất cứ lúc nào và ở bất cứ đâu. Tính mở của giáo dục được hiểu theo các khía cạnh: mở cho người học, mở về địa điểm và thời gian học tập, mở về phương pháp và phương thức học tập (học online, học trong các phòng học ảo, thư viện ảo, phòng thí nghiệm ảo, thầy giáo ảo….và các thiết bị hỗ trợ học tập thông minh), mở về ý tưởng (kỹ năng phê phán sáng tạo ý tưởng).

Với giáo dục mở, trong bối cảnh lấy năng lực của người học làm trung tâm, người học có thể chủ động tự tổ chức việc học của mình, tự lựa chọn và xác định chủ đề quan trọng phù hợp. Như vậy, có thể nói, giáo dục mở dựa trên nền tảng công nghệ số với yếu tố thông minh của trí tuệ nhân tạo còn được gọi với một thuật ngữ khác “giáo dục thông minh”. Đã có nhiều quan niệm về “giáo dục thông minh” được đưa ra. Theo nhóm nghiên cứu Trung tâm nghiên cứu giáo dục phổ thông, Viện KHGD Việt Nam, “giáo dục thông minh” là một mô hình giáo dục sử dụng công nghệ thông tin để thay đổi giáo dục trong tương lai, với việc mở rộng thời gian, không gian, tài liệu học tập và phương pháp học tập, vượt qua giới hạn của bài giảng trên lớp thông thường.

Có thể hiểu giáo dục thông minh (SMART EDUCATION) là sử dụng các công nghệ thông minh để thay đổi mô hình (cách thức) giáo dục cho tương lai.

 

Việc sử dụng từ “SMART” không phải là ngẫu nhiên mà nó bao gồm năm chữ cái đầu biểu đạt năm yếu tố cần thiết đảm bảo quá trình học tập thành công và hiệu quả: với các đặc trưng như: tự định hướng (Self direction), phát huy nội lực (motivated), thích nghi (Adaptive), tài nguyên mở (resource – enriched), sử dụng công nghệ (Technology). Nói một cách khác, đó là một hệ thống hỗ trợ học tập thông minh, với nền tảng công nghệ thông tin cao, đáp ứng được những thay đổi căn bản trong hệ thống giáo dục như: xây dựng chương trình, phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá…Hơn nữa, nó còn là sự kết hợp giữa xã hội học tập và học tập thích ứng, lấy năng lực người học làm trung tâm tâm, dựa trên giao tiếp mạng toàn cầu tốt nhất.

Bối cảnh chung

Năm 1997, Malaysia là nước đầu tiên thực hiện dự án giáo dục thông minh. Năm 2006, Singapore đã thực hiện dự án “Quy hoạch tổng thể quốc gia thông minh”. Năm 2011, Hàn Quốc đã xây dựng kế hoạch xây dựng giáo dục thông minh với mục tiêu trở thành TOP 3 nước hàng đầu thế giới có nền giáo dục tiên tiến. Năm 2012, Australia đã hợp tác với IBM thiết kế nên hệ thống giáo dục thông minh lấy người học làm trung tâm. Năm 2014, tại Hoa Kỳ, dự án trường học thông minh với kế hoạch ứng dụng công nghệ hiện đại vào từng lớp học.

Tại Việt Nam, Nghị quyết 36-NQ/TW ngày 1/7/2014 của Bộ chính trị về việc đẩy mạnh ứng dụng phát triển CNTT đáp ứng với yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Ngày 25/7/2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quyết định số 2653/QĐ- BGDĐT về chương trình hành động của ngành Giáo dục triển khai chương trình hành động của Chính phủ, thực hiện Nghị quyết 29 NQ/TW về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Ngày 25/1/2017, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 117/QĐ –TTg về việc phê duyệt đề án Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và hỗ trợ các hoạt động dạy và học, nghiên cứu khoa học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2016- 2020, định hướng đến năm 2025 với các mục tiêu cụ thể như:

-  Hình thành cơ sở dữ liệu toàn ngành giáo dục;

- 100% các cơ quan quản lý nhà nước và các cơ sở giáo dục đào tạo thực hiện quản lý hành chính, xử lý hồ sơ công việc trên môi trường mạng;

- 70% lớp bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục được thực hiện qua mạng theo phương thức học tập kết hợp;

- 70% cuộc họp giữa cơ quan quản lý nhà nước và các cơ sở giáo dục đào tạo được áp dụng hình thức trực tuyến;

-  50% hồ sơ thủ tục hành chính được xử lý trực tuyến tối thiểu ở mức độ 3.

Ngày 1/8/2018, Thủ tướng chính phủ đã ký Quyết định số 950 QĐ TTg phê duyệt “Đề án phát triển đô thị