Ông chủ Facebook bắt tay tỉ phú giàu nhất châu Á tiến vào bán lẻ trực tuyến

Chánh Tài

Thứ Bảy,  23/5/2020, 20:55

(TBKTSG Online) – Một loạt nhà đầu tư hạng A của Mỹ trong đó có Facebook đã dồn dập rót vốn vào Công ty viễn thông và dịch vụ kỹ thuật số Jio Platforms (Ấn Độ) của tỉ phú giàu nhất châu Á, Mukesh Ambani. Chỉ mới thành lập vào năm ngoái nhưng Jio Platforms được kỳ vọng sẽ trở thành “ông lớn” công nghệ toàn cầu có thể sánh vai với Google, Amazon của Mỹ hay Alibaba và Tencent của Trung Quốc. Cú bắt tay giữa tỉ phú giàu nhất châu Á Mukesh Ambani và ông chủ Facebook, Mark Zuckerberg, hứa hẹn thúc đẩy chiến lược “thương mại mới” của Ambani nhằm kết nối mảng bán lẻ trực tiếp và trực tuyến của Reliance Industries. Ảnh: Times of India Được định giá 65 tỉ đô la Mỹ Hôm 22-5, Quỹ đầu tư toàn cầu KKR (Mỹ) cho hay đã thương lượng thành công thương vụ mua 2,32% cổ phần của Jio Platforms với giá 1,5 tỉ đô la Mỹ. Đây là khoản đầu tư lớn nhất của KKR ở khu vực châu Á. Thương vụ định giá Jio Platforms ở mức 65 tỉ đô la đã đưa công ty này trở thành công ty công nghệ có giá trị lớn thứ hai ở Ấn Độ, chỉ đứng sau Công ty dịch vụ công nghệ thông tin Tata Consultancy Services. Sanjay Nayar, Giám đốc điều hành chi nhánh KKR ở Ấn Độ cho biết KKR nhanh chóng đưa ra quyết định đầu tư sau khi tỉ phú Ambani khẳng định mục tiêu của ông là đưa Jio Platforms trở thành công ty điều hành thanh toán và thương mại điện tử hàng đầu Ấn Độ. Jio Platforms, thành viên của Tập đoàn Reliance Industries, nơi ông Mukesh Ambani giữ chức chủ tịch, đang sở hữu hệ sinh thái ứng dụng đa dạng từ mua sắm thực phẩm trực tuyến, phát sóng video trực tiếp, đọc tin tức cho đến tìm kiếm, gọi điện, nhắn tin, quảng cáo, game, điện toán đám mây. Công ty này đang phục vụ 388 triệu thuê bao của nhà mạng di động Reliance Jio (công ty con của Jio Platforms). Reliance Industries, công ty mẹ Jio Platforms, là một tập đoàn đa ngành, kinh doanh trong nhiều lĩnh vực như hóa chất, năng lượng, dệt may, khoáng sản, bán lẻ và viễn thông. Giương cao khẩu hiệu “dữ liệu là dầu mỏ mới”, tỉ phú Ambani tìm cách đa dạng hóa đế chế kinh doanh của mình để thoát khỏi sự thuộc vào năng lượng và hóa chất bắt đầu từ năm 2016 với việc thành lập Reliance Jio mà giờ đây đã trở thành công ty viễn thông lớn nhất Ấn Độ. Chỉ trong vòng vài tuần qua, ông đã thu hút Facebook và một loạt nhà đầu tư hàng đầu của Mỹ rót hơn 10 tỉ đô la Mỹ vào Jio Platforms để thúc đẩy giai đoạn thống trị tiếp theo của ông đối với nền kinh tế Internet của Ấn Độ. Hôm 23-4, Facebook thông báo chi 5,7 tỉ đô la để nắm giữ 9,99% cổ phần của Jio Platforms. Bên cạnh đó, Jio Platforms cũng kí kết thỏa thuận hợp tác thương mại với WhatsApp, ứng dụng nhắn tin của Facebook. Mark Zuckerberg, người đồng sáng lập Facebook, lưu ý Ấn Độ là nước có lượng người dùng Facebook và ứng dụng WhatsApp (đơn vị thành viên của Facebook) lớn nhất thế giới. Ông cho biết Ấn Độ có hơn 60 triệu doanh nghiệp nhỏ và họ đang cần các công cụ số hóa để tìm kiếm và giao tiếp với khách hàng, thúc đẩy hoạt động kinh doanh của họ. Theo Zuckerberg, đó là lý do Facebook quyết định hợp tác  với Jio Platforms. Ambani tiết lộ trong một tương lai rất gần, sự hợp tác giữa JioMart, nền tảng thương mại điện tử của Jio Platforms và WhatsApp, sẽ tăng cường sức mạnh cho 30 triệu cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ ở Ấn Độ đang có mặt trên JioMart, giúp họ có thể giao dịch số hóa với mọi khách hàng trong khu vực của họ. Sau thương vụ với Facebook, Jio Platforms lần lượt thông báo nhận được 3 khoản đầu tư khác đến từ các công ty đầu tư vốn cổ phần tư nhân của Mỹ gồm: 750 triệu đô la từ Silver Lake, 1,5 tỉ đô la từ Vista Equity và 870 triệu đô la từ General Atlantic. Sau đợt bán cổ phần vừa qua, Reliance Industries vẫn còn nắm giữ gần 83% cổ phần của Jio Platforms. Tham vọng thống lĩnh thị trường thực phẩm trực tuyến Wylie Fernyhough, nhà phân tích của PitchBook, nhận định: “Ambani chắc chắn không muốn Jio Platforms chỉ đơn thuần là công ty viễn thông. Ông ấy muốn nó sẽ trở thành Google hay Tencent tiếp theo của Ấn Độ”. Fernyhough cho rằng Ambani muốn Jio Platforms trở thành nơi đáp ứng mọi nhu cầu của dân Ấn Độ từ dịch vụ ngân hàng di động, nhắn tin cho đến mạng xã hội. Nhà phân tích Tarun Pathak của Counterpoint Research cho biết mục đích cuối cùng của Ambani là xây dựng một nền tảng không thể thiếu đối với hàng trăm triệu người dùng Internet ở Ấn Độ. Dưới sự lãnh đạo của Ambani, Reliance Industries đã phát triển từ một công ty dầu mỏ và năng lượng thành một tập đoàn đa ngành bao gồm các cửa hàng bán lẻ, mạng viễn thông băng thông rộng và nền tảng số hóa. Nhưng để đưa các kế hoạch của ông lên một tầm cao mới, Ambani cần nguồn vốn đầu tư từ Thung lũng Silicon. Khi thỏa thuận hợp tác với Facebook và WhatsApp được thông báo vào tháng trước, tham vọng của Ambani đã thể hiện rõ. Thống lĩnh thị trường mua sắm thực phẩm trực tuyến là mục tiêu đầu tiên mà mối quan hệ hợp tác của Jio Flatforms và Facebook nhắm đến. Thực  phẩm chiếm 70% thị trường bán lẻ ở Ấn Độ và cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ chi phối đến 90% thị trường bán lẻ thực phẩm của nước này. Quy mô thị trường bán lẻ của đất nước đông dân thứ hai thế giới sẽ tăng từ 676 tỉ đô la vào năm 2019 lên mức 1.300 tỉ đô la Mỹ vào năm 2025, theo dự báo của hãng nghiên cứu thị trường Bernstein Research. Thị trường bán lẻ thực phẩm trực tuyến ở Ấn Độ còn tương đối nhỏ, có giá trị chỉ khoảng 3 tỉ đô la vào năm ngoái, theo hãng nghiên cứu thị trường Forrester. Tuy nhiên, Forrester cho rằng con số đó sẽ tăng trưởng nhanh chóng nhờ đại dịch Covid-19 thúc đẩy nhanh sự thay đổi trong thói quen mua sắm của người tiêu dùng Ấn Độ. Dịch Covid-19 và lệnh phong tỏa ở Ấn Độ đang thúc bách các cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ ở nước này gia nhập thế giới trực tuyến. WhatsApp sẽ hỗ trợ rất nhiều cho JioMart, đơn vị thành viên của Jio Platforms. 400 triệu người Ấn Độ đang dùng ứng dụng WhatsApp và họ thường nhắn tin trực tiếp với các cửa hàng tạp hóa để mua hàng hóa hay hỏi về sản phẩm và dịch vụ. Nhà phân tích Tarun Pathak cho rằng sẽ dễ dàng hơn để thuyết phục các cửa hàng tạp hóa gia nhập JioMart nếu nó được tích hợp ứng dụng WhatsApp. Nếu JioMart có thể thu hút hàng thêm hàng triệu cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ gia nhập nền tảng này và giúp họ tổ chức hoạt động kinh doanh, theo dõi hàng tồn kho, điều này sẽ là yếu tố làm thay đổi cuộc chơi trên thị trường thực phẩm trực tuyến. Lúc đó, JioMart và WhatsApp sẽ là đối thủ đáng gờm của Amazon và công ty thương mại điện tử lớn nhất Ấn Độ Flikart (công ty con của Walmart). Reliance Industries đang sở hữu số lượng cửa hàng thực phẩm lớn nhất Ấn Độ và chúng có thể đóng vai trò như những đối tác cung cấp cho các tiệm tạp hóa nhỏ lẻ đang bán hàng trên JioMart. Giới phân tích cho rằng các thương vụ huy động vốn ồ ạt vừa qua không chỉ để phục vụ tham vọng thúc đẩy tăng trưởng số hóa của Jio Platforms mà còn vì tỉ phú Ambani cũng cần tiền để trả bớt khối nợ đang phình to của Reliance Industries khi tập đoàn này chứng kiến đà kinh doanh sa sút trong mảng dầu mỏ và các ngành khác. Phát biểu tại đại hội cổ đông thường niên vào năm ngoái, Ambani cho biết ông muốn Reliance Industries sạch nợ ròng vào tháng 3-2021. Tính đến 3-2020, Reliance Industries đang gánh khoản nợ 44 tỉ đô la trên sổ sách. Tháng trước, Reliance Industries tự tin tuyên bố sẽ đạt mục tiêu đưa nợ về zero vào cuối năm nay. Theo CNN