Thực tiễn tổ chức hoạt động giáo dục nghệ thuật tiếp cận một số phương pháp tiên tiến trong trường mầm non ở Việt Nam hiện nay

Bài viết: TTQ

Trong bối cảnh đổi mới giáo dục, nhiều trường mầm non tại Việt Nam đã tích cực triển khai các phương pháp giáo dục tiên tiến như Montessori, Reggio Emilia, STEAM, và các phương pháp tích hợp để tổ chức hoạt động giáo dục nghệ thuật. Dưới đây là đánh giá thực tiễn việc tổ chức hoạt động giáo dục nghệ thuật tại các trường mầm non:

1. Thực trạng áp dụng các phương pháp tiên tiến trong giáo dục nghệ thuật

1.1. Phương pháp Montessori

• Ứng dụng:

• Nhiều trường mầm non đã áp dụng Montessori trong các hoạt động nghệ thuật như vẽ tranh, nặn đất sét, hoặc chơi nhạc cụ.

• Trẻ được khuyến khích làm việc tự do, sáng tạo theo sở thích và khả năng của mình, với sự hỗ trợ của giáo viên.

• Hiệu quả:

• Trẻ phát triển khả năng sáng tạo, tính tự lập và sự tự tin.

• Tuy nhiên, một số trường gặp khó khăn do thiếu giáo viên được đào tạo bài bản về Montessori.

1.2. Phương pháp Reggio Emilia

• Ứng dụng:

• Trẻ được tham gia các dự án nghệ thuật như vẽ tranh nhóm, làm mô hình hoặc sáng tác nhạc dựa trên chủ đề trẻ quan tâm.

• Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn, khuyến khích trẻ đặt câu hỏi và tự khám phá.

• Hiệu quả:

• Phát huy tối đa tiềm năng sáng tạo và khả năng hợp tác của trẻ.

• Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi giáo viên phải có kỹ năng tổ chức và quản lý dự án tốt, điều này chưa phổ biến ở nhiều trường.

1.3. Phương pháp STEAM

• Ứng dụng:

• Kết hợp nghệ thuật với khoa học, công nghệ, kỹ thuật, và toán học, như:

• Vẽ tranh 3D, sáng tạo các sản phẩm nghệ thuật từ vật liệu tái chế.

• Tạo nhạc bằng ứng dụng công nghệ.

• Một số trường lớn tại thành phố như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đã đầu tư cơ sở vật chất hiện đại để triển khai phương pháp này.

• Hiệu quả:

• Giúp trẻ kết nối nghệ thuật với các lĩnh vực khác, phát triển tư duy logic và sáng tạo.

• Tuy nhiên, phương pháp này chưa được triển khai rộng rãi ở các khu vực nông thôn do hạn chế về cơ sở vật chất và kinh phí.

1.4. Giáo dục nghệ thuật tích hợp

• Ứng dụng:

• Lồng ghép giáo dục nghệ thuật vào các môn học khác, như:

• Học toán qua bài hát, hoặc vẽ tranh minh họa cho câu chuyện ngôn ngữ.

• Tạo hình với các chủ đề khoa học như “vòng đời của bướm”.

• Hiệu quả:

• Tạo sự hứng thú và giúp trẻ ghi nhớ kiến thức dễ dàng hơn.

• Tuy nhiên, giáo viên cần được đào tạo để thiết kế bài giảng tích hợp hiệu quả.

2. Một số mô hình tiêu biểu tại Việt Nam

2.1. Trường mầm non quốc tế và song ngữ

• Các trường quốc tế, như Vinschool, KinderWorld, hay Montessori Vietnam, đã áp dụng thành công các phương pháp giáo dục tiên tiến trong giáo dục nghệ thuật.

• Những trường này thường có cơ sở vật chất hiện đại và đội ngũ giáo viên được đào tạo bài bản.

2.2. Trường mầm non công lập tại đô thị

• Một số trường công lập tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đã triển khai tích hợp các phương pháp STEAM và Montessori vào giáo dục nghệ thuật.

• Tuy nhiên, việc triển khai còn hạn chế và chưa đồng bộ, phụ thuộc vào sự hỗ trợ tài chính từ địa phương.

2.3. Các trường mầm non tại khu vực nông thôn

• Phần lớn các trường mầm non ở nông thôn còn hạn chế trong việc tiếp cận các phương pháp tiên tiến do thiếu giáo viên được đào tạo chuyên sâu và cơ sở vật chất chưa đáp ứng.

• Giáo dục nghệ thuật thường chỉ dừng lại ở các hoạt động đơn giản như hát, vẽ hoặc làm thủ công.

3. Những thách thức trong tổ chức giáo dục nghệ thuật tại Việt Nam

3.1. Thiếu giáo viên có kỹ năng chuyên môn cao

• Nhiều giáo viên chưa được đào tạo bài bản về các phương pháp tiên tiến.

• Khả năng ứng dụng công nghệ và phương pháp tích hợp trong giáo dục nghệ thuật còn hạn chế.

3.2. Hạn chế về cơ sở vật chất

• Các trường ở nông thôn thường thiếu nhạc cụ, vật liệu tạo hình, hoặc thiết bị công nghệ để triển khai các phương pháp mới.

3.3. Áp lực về chương trình học

• Giáo viên mầm non thường gặp khó khăn trong việc cân đối thời gian giữa các hoạt động nghệ thuật và các lĩnh vực khác.

3.4. Nhận thức chưa đồng đều

• Nhiều phụ huynh và nhà quản lý chưa thực sự hiểu rõ tầm quan trọng của giáo dục nghệ thuật trong phát triển toàn diện của trẻ.

4. Một số đề xuất cải thiện thực tiễn tổ chức giáo dục nghệ thuật

4.1. Đào tạo và bồi dưỡng giáo viên

• Tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về Montessori, Reggio Emilia, STEAM và các phương pháp tích hợp.

• Bổ sung các học phần đào tạo về giáo dục nghệ thuật trong chương trình đào tạo giáo viên mầm non.

4.2. Đầu tư cơ sở vật chất

• Trang bị nhạc cụ, dụng cụ tạo hình, và thiết bị công nghệ tại các trường mầm non, đặc biệt ở khu vực nông thôn.

• Khuyến khích xã hội hóa, hợp tác với các tổ chức văn hóa nghệ thuật để tài trợ thiết bị.

4.3. Tăng cường hợp tác quốc tế

• Kết nối với các tổ chức quốc tế về giáo dục nghệ thuật để học hỏi kinh nghiệm và triển khai các dự án hỗ trợ.

4.4. Nâng cao nhận thức cộng đồng

• Tổ chức các buổi hội thảo, sự kiện giới thiệu về lợi ích của giáo dục nghệ thuật.

• Kết hợp phụ huynh trong các hoạt động nghệ thuật tại trường, giúp họ nhận thức rõ hơn vai trò của nghệ thuật trong phát triển của trẻ.

5. Kết luận

Việc tổ chức giáo dục nghệ thuật tại các trường mầm non ở Việt Nam đang từng bước tiếp cận các phương pháp tiên tiến, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ. Tuy nhiên, cần có sự đầu tư đồng bộ về con người, cơ sở vật chất và sự phối hợp giữa các bên liên quan để khắc phục những thách thức, mở rộng cơ hội tiếp cận cho mọi trẻ em trên cả nước.