tháng 7 01, 2025
TS Thân Trọng Quốc
Để có thể đạt được mục tiêu “ Tổ chức dạy-học đàn phím điện tử piano, organ trong trường phổ thông học hai buổi một ngày” , chúng tôi nghiên cứu để xây dựng 7 thành tố của quy trình dạy-học.
1- Nội dung: Nhạc giáo dục Việt Nam chuyển soạn sang piano, organ.
2- Phương pháp: Sẽ tổ chức học theo tập thể lớp, cả lớp 20-30 học sinh sẽ thao tác đồng loạt theo từng thao tác (step by step. Trong mỗi thao tác, mỗi học sinh phát triển khả năng tự học, tự bấm vào các phím đàn theo dẫn dắt của phím phát sáng hai mầu.
3- Phương tiện: Sử dụng loại phương tiện dạy học được thiết kế riêng của BeeMusic gồm loại đàn điện tử BEE LK-4.0 có 61 phím phát sáng hai mầu và và App BEE lưu trữ thu viên bài học (kết nối đàn giữa đàn BEE và tablet lưu trữ AppBEE). Hai phương tiện của BEE MUSIC đều lưu trữ đầy đủ nội dung và tính năng của phương pháp học theo phím sáng
4- Hình thức tổ chức: Hai trẻ học chung một đàn, phối hợp nhau luyện tập. Mỗi trẻ học thao tác một tay và đổi nhau luyện tập hai tay, học cá nhân nhưng luôn chú trọng hoà âm với bạn - học nhóm hai học sinh.
5- Cách kiếm tra, đánh giá. Phương tiện dạy học của BEEMUSIC sẽ giúp người học kiểm tra đúng, sai trong từng thao tác và báo số lỗi luyện tập trong từng đoạn nhạc. Việc đánh giá kết quả luyện tập diễn tấu bài nhạc được khách quan hoa, khoa học hoá và quá trình luyện tập được ghi lại và kết quả cao nhất được App BEE chuyển về may tính giáo viên.
6-Vai trò người học: Phát huy “người học là trung tâm” - Chủ động, tích cực, độc lập.
7- Vai trò người dạy: thực hiện “thay thiết kế, trò thi công - Dẫn dắt nhưng không áp đặt.
Dưới đây là bản phân tích cơ sở khoa học, tâm lý giáo dục và giới thiệu về hiệu quả mô hình dạy học đàn phím điện tử của BEE MUSIC — được xây dựng nhằm thuyết phục các cơ quan quản lý giáo dục, các trường phổ thông tại Việt Nam ủng hộ mô hình phòng thực hành âm nhạc hiện đại, phù hợp với xu hướng đổi mới giáo dục:
PHÂN TÍCH CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ TÂM LÝ GIÁO DỤC
I. Cơ sở khoa học của mô hình
1. Tiếp cận hiện đại trong tổ chức dạy nhạc cụ:
• Ứng dụng công nghệ số: Việc chuyển soạn toàn bộ nhạc giáo dục Việt Nam sang các định dạng số (PDF, MIDI, XML, Video MP4) giúp đồng bộ nội dung, dễ dàng tiếp cận và linh hoạt trong giảng dạy.
• Phím phát sáng hai màu: Công nghệ hướng dẫn trực quan, giúp người học nhận biết chính xác vị trí và ngón tay thao tác, rút ngắn thời gian làm quen nhạc cụ.
2. Dạy học theo hướng tương tác, hợp tác:
• Học theo cặp đôi: Hai học sinh chung một đàn, mỗi em thực hành một tay, vừa cá nhân hoá, vừa phát triển kỹ năng phối hợp.
• Kết hợp cá nhân và tập thể: Học sinh vừa học độc lập theo App BEE, vừa luyện tập đồng bộ cùng lớp, đảm bảo tiến độ chung và phát triển năng lực cá nhân.
3. Quy trình dạy học chuẩn hoá, có kiểm tra thường xuyên:
• Đánh giá theo thao tác và từng đoạn nhạc: Giúp phát hiện lỗi sớm, điều chỉnh kịp thời.
• Đánh giá tổng thể khi diễn tấu hoàn chỉnh: Giúp học sinh tự tin thể hiện và hoàn thiện kỹ năng trình diễn.
II. Cơ sở tâm lý giáo dục
1. Phù hợp với tâm lý lứa tuổi học sinh phổ thông:
• Trẻ em, đặc biệt lứa tuổi Tiểu học - THCS, có nhu cầu khám phá, thích học thông qua trực quan, trải nghiệm thực tế.
• Phím sáng hai màu giúp trẻ dễ tiếp thu, giảm lo lắng khi tiếp cận nhạc cụ mới.
2. Phát triển năng lực toàn diện:
• Tư duy âm nhạc: Học sinh không chỉ học kỹ năng chơi đàn mà còn phát triển cảm thụ âm nhạc, khả năng phối hợp nhóm.
• Tính kiên trì, tự lập: Quy trình chia nhỏ thao tác, kiểm tra từng bước giúp hình thành thói quen cẩn thận, rèn luyện ý chí vượt qua khó khăn ban đầu.
3. Đáp ứng nguyên lý “Học mà chơi - chơi mà học”:
• Phương tiện hiện đại (đàn phím điện tử, App BEE) tạo hứng thú, lôi cuốn trẻ vào quá trình học, từ đó tăng hiệu quả tiếp thu và hình thành kỹ năng bền vững.
III. Hiệu quả đào tạo và năng lực hình thành
1. Hiệu quả rõ rệt về mặt kỹ năng:
• Học sinh sau mỗi khoá có thể tự tin chơi các bản nhạc giáo dục phổ thông trên đàn phím điện tử (piano, organ).
• Kỹ năng đệm hát, phối hợp nhịp điệu, hoà âm cơ bản được hình thành chắc chắn nhờ luyện tập nhóm và cá nhân kết hợp.
2. Phù hợp chương trình đổi mới giáo dục Việt Nam:
• Nội dung nhạc giáo dục Việt Nam được chuyển soạn phù hợp cho đàn phím điện tử, giúp học sinh tiếp cận âm nhạc dân tộc kết hợp nhạc cụ hiện đại.
• Dễ dàng tích hợp vào chương trình các môn học khác như Mỹ thuật, Âm nhạc, Hoạt động trải nghiệm.
3. Khả năng nhân rộng và ứng dụng tại các trường phổ thông:
• Thiết bị gọn nhẹ, chi phí hợp lý, phù hợp điều kiện cơ sở vật chất của các trường hiện nay.
• Ứng dụng BEE kết nối đàn và tablet giúp tự học tại nhà, đồng thời hỗ trợ giáo viên không chuyên về nhạc cụ vẫn có thể tổ chức lớp học hiệu quả.
IV. Khuyến nghị với ngành giáo dục và các trường phổ thông
Mô hình Phòng thực hành âm nhạc BEE MUSIC nên được ủng hộ vì:
✅ Đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục theo hướng thực hành, trải nghiệm.
✅ Giúp học sinh phổ thông phát triển kỹ năng âm nhạc thiết thực, tạo tiền đề tiếp cận nghệ thuật hiện đại.
✅ Áp dụng công nghệ thông minh, hỗ trợ giáo viên dễ dàng tổ chức dạy học, kể cả với lực lượng giáo viên âm nhạc chưa có kỹ năng piano hoặc organ thành thạo.
✅ Khả năng triển khai từ Tiểu học đến Trung học, phù hợp cả lớp học phổ thông và các lớp học ngoại khoá, bán trú.
✅ Tăng cường phong trào xã hội hoá giáo dục âm nhạc với chi phí đầu tư hợp lý, có thể linh hoạt theo điều kiện từng địa phương.
V. Kết luận
Mô hình dạy học đàn phím điện tử theo công nghệ BEE MUSIC là giải pháp đột phá, kết hợp giữa:
✔ Công nghệ hiện đại (phím sáng hai màu, App hướng dẫn tự học)
✔ Phương pháp sư phạm khoa học (tập thể kết hợp cá nhân, kiểm tra đánh giá liên tục)
✔ Tâm lý học phù hợp lứa tuổi học sinh
✔ Nội dung âm nhạc Việt Nam được chuyển soạn hợp lý
Đây là hướng đi thiết thực, hiệu quả để ngành giáo dục Việt Nam nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc, phổ cập kỹ năng nhạc cụ trong nhà trường, góp phần phát triển toàn diện cho học sinh
